Zondag 20 september 2015 – dagverslag door Remzi Ercan en Arjen Daelmans.

Na een korte nacht in hotel de Schouwse Hof in Aalsmeer zijn we via de langparkeerplaats met het shuttelbusje op Schiphol terecht gekomen. Voordat Bob en Gert er waren hadden wij reeds ingecheckt samen met Jan en Juliette.

Er was wat gedoe met inchecken maar uiteindelijk zat iedereen toch in het vliegtuig. We kwamen met ons vliegtuig in een korte file terecht waardoor we 10 minuten vertraging opliepen. De vlucht was rustig en verliep verder vlekkeloos.

Bij het landen bleek dat onze piloot ook nog altijd aan het leren was, want de eerste aanraking met de Finse bodem leek wel of hij over een verkeersdrempel heen ging. In Helsinki kwamen we erachter dat een collega dubbel was ingecheckt en één collega helemaal niet. Hier kwamen wij achter, toen we allemaal als brave leerlingen op onze bagage aan het wachten waren. Van de collega die dubbel ingecheckt was, is de koffer in Amsterdam uit het vliegtuig gehaald. Vanuit de vliegmaatschappij een goede actie voor de veiligheid, maar voor onze collega erg vervelend.

Op het moment dat we dit dagverslag maken blijkt via de track en trace dat de koffer in de lucht zit, verwacht is dat deze maandagochtend in het hotel zal zijn. Erg fijn voor Ernaline. Na een goede busreis en het inchecken in het hotel en twee vrije uurtjes hebben we de eerste plenaire groepsbijeenkomst. Tussendoor bleek trouwens dat wij allevier de sleutel van ons hotel in Aalsmeer in een verkeerde brievenbus hadden gestopt (bij de buren).  Maar goed dat zijn details………

Tijdens de eerste bijeenkomst is kort nog even de aanstaande week doorlopen en zijn we met zijn allen gezellig gaan eten. Aansluitend hebben we nog een avondwandeling gemaakt door Helsinki waarbij we een aantal mooie bezienswaardigheden hebben gezien.  De bezienswaardigheden kunnen jullie op de foto’s terugvinden.

Maandag 21 september 2015 – dagverslag door Francisca den Baas en Brenda van Olphen

De dag is vroeg begonnen, wekker stond op 6.00 (lees 5.00 uur in Nederland!) en om 7.00 uur aan het ontbijt. Een zeer uitgebreid buffet met een keuzestress momentje.

Om 8 uur moesten wij paraat staan, echter de deur van Remzi ging niet meer open, dus dat is niet helemaal gelukt. Onderweg naar de bus had Bob last van gladde zolen (mooie nieuwe schoenen :-) ), maar gelukkig waren wij op tijd voor de bus en dus op tijd bij Viikin Teacher Trainingschool school.

Hier werden wij ontvangen door Merja (vice president) en zij heeft ons een blik op het Finse onderwijs gegeven. Aansluitend kregen wij een rondleiding van twee 2e jaars studenten, deden zij erg leuk. Wij hebben veel vragen op hen afgevuurd maar dat doorstonden zij met verve. Deze dames gaven de school een top en tip. Top was de sfeer en het onderling samenwerken van de leerlingen (erg betrokken bij elkaar) op de school en de tip was het eten (kan beter). Nou, dat delen wij met hen.

Gert is bezig met nieuwbouw op de CSG Noordik in Almelo, hij werd geïnspireerd door de mediatheek op Viiki :-)

Aansluitend konden wij lessen bezoeken, van Engels, verzorging, Frans, Spaans, biologie etc.

Aangezien wij nog veel  vragen hadden en wij niet alle antwoorden hadden gekregen is er een extra vragenronde ingelast.  Heerlijk die flexibiliteit.

Na het bezoeken van de school in de bus naar het hotel, is een deeltje van de groep uitgestapt om te scoren in de Arabia outlet, helaas niet voor een ieder gelukt. Anderen maakten nog een wandeling door Helsinki en strandden bij Kappeli.

Er is toch iets met de sleutelkaartjes…., Akkie en Brenda hadden hetzelfde  probleem als Remzi.

Heerlijk de dag afgerond met een pizza diner bij Virgin Oil Company.

Dinsdag 22 september 2015 – dagverslag door Juliette Brouwer en Jan Krol

Vandaag zijn we op bezoek bij de Saunalahti Primary School in Espoo, een ‘basisschool’ waar leerlingen van  7 – 15 jaar 9 jaar funderend onderwijs volgen. De school heeft als waardenset geformuleerd:

1.     focused on child
2.     integrity and fairness
3.     tolerance and equality
4.     sustainability
5.     sense of communication
6.     holistic wellness

Misson statement van de school: A child is not brought up so  that he can be as pleasant and effortless for us as he can be, but so that he can be healthy and strong to fill in his future place in the world and discover himself.” –Maria Jotunim

De school wil leerlingen wortels bieden om te aarden in de gemeenschap/community en vleugels om na 9 jaar onderwijs uit te vliegen als zelfstandige en zelfbewuste leerling.

De visie van de Saunalahti school is in het gehele gebouw merkbaar. Allereerst is de school gevestigd in een mooi gebouw met natuurlijke vormen en materialen en veel, veel licht. De verschillende deelscholen zijn onderscheiden door een uitgekiend kleurenschema dat de verdeling in afdelingen verduidelijkt. Door het vele glas probeert de school openheid uit te stralen en de omgeving binnen te laten.

Na een warm welkom bij de open haard en een korte introductie hebben wij een rondleiding gekregen door de school. De docenten en leerlingen lieten ons rustig alle lessen bijwonen en beantwoordden graag onze vragen. Opvallend is de grote samenhang tussen het onderwijs van de verschillende leerjaren. Overal wordt op een creatieve en afwisselende  manier geleerd. De lokalen en gemeenschappelijke ruimtes zijn zo ingericht dat de leerlingen de vrijheid hebben om aan tafel, op de grond of op een bank te werken. Er wordt op verschillende manieren met ICT gewerkt maar daarnaast komen er veel creatieve projecten aan bod. Ook is het onderwijs al ver in het ontwikkelen van vakoverstijgende projecten. Zo is er in het zesde jaar een project over de componist Sibelius. Binnen dit project wordt er onder andere geluisterd naar muziek en associatief geschilderd, zoeken de leerlingen informatie over zijn leven en de tijd waarin hij leefde en schrijven zij een tekst over de componist.

Naast de duidelijke lijn in het onderwijs en de leerstijlen, is er in de hele school een rustige en positieve sfeer voelbaar. Er wordt gewerkt vanuit het idee van positive behaviour support en leerlingen leren vanaf de eerste klas te reflecteren over hun gedrag, hun sterke eigenschappen en hun bijdrage aan de (werk)sfeer.

Op de terugweg een hele donkere lucht en een fikse bui, maar wat mooier dan deze inspirerende dag met een dubbele regenboog af te sluiten!

Woensdag 23 september 2015 – dagverslag door Yvonne Rotering en Akkie Ferwerda

Met een lichte headache, zouden we vanmorgen om vijf voor acht vertrekken, maar door omstandigheden uit het zuiden werd dit iets later. Uiteindelijk hebben we allemaal de trein gehaald, op naar het ROC Vantaa Varia

We werden ontvangen in de hal en in het auditorium kregen we een presentatie over het onderwijs op deze school.

We hebben gelunched, dit was uitgebreid, met worst en gevulde paprika, hiermee komen we de dag wel weer door. Na een frisse neus toch op zoek naar koffie en uiteindelijk gevonden. Opeens wilde iedereen koffie en duurde de pauze wel heel lang.

Na de middagpauze ging de rondleiding verder en hebben we nog veel gezien teveel om op te noemen, dus dat gaan we dan ook niet doen. Nadat we  (behalve Brenda en Marleen die namen een kortere weg) alles gezien hadden, kregen we nog een korte evaluatie in het auditorium en tijd voor de reflectieverslagen.

Hmmm.. ook op de toiletten wordt er creatief gewerkt :-)

Daarna namen we de trein naar ons hotel, nog even iets voor jezelf en om tien over vijf gingen de meesten van ons naar de ijshockey wedstrijd. Gewonnen! 4-1 Super ervaring en leuk om meegemaakt te hebben.

Donderdag 24 september 2015 – dagverslag door Viola Brummelhuis en Marleen van Dijk.

En zo begint de donderdag … In de trein op weg naar Vanta, naar de upper secondary school Lumon Lukio de 4e en laatste school van deze week.

En dan nu eerst een kopje koffie, erg belangrijk. Principal Jari begint met een introductie en vertelt eerst iets over het gebouw. Ook dit gebouw heeft een multifunctionele functie meer dan een 500.000 mensen bezoeken dit gebouw op jaarbasis!

Roostering:
Ook hier is weer de flexibiliteit voor leerlingen om ergens tussen de 2,5 en 4 jaar de opleiding af te ronden. Er worden in deze 3 jaar 75 courses  aangeboden die worden afgerond met een centraal examen, er worden minimaal 4 en maximaal 6 vakken ge-examineerd. Studenten hebben 4 verplichte vakken zoals b.v. Fins, een vreemde taal wiskunde A/B. Ca. 50 modules zijn verplicht en de andere modules kunnen afhankelijk van de voorkeur van de student worden gekozen.  De lessen duren 75 min. Naast de verplichte modules zijn de leerlingen vrij om te kiezen welke modules ze verder nog willen volgen. In april maken de studenten hun planning voor het schooljaar daarop volgend. Dit geeft de school de tijd om het juiste rooster te maken.

De 1e jaars komen in juni, voordat ze naar de upper secondary school gaan, naar school en maken een planning samen met de docenten. In het eerste jaar is de school degene die stuurt op de planning omdat studenten dan nog onvoldoende overzien waar ze voor moeten kiezen.

Toelatingsbeleid:
De school is gespecialiseerd in drama studies, (zoals arts & crafts, theaterleer, dans e.d.). en heeft daar wat ruimte om studenten ‘zelf’ toe te laten. In alle andere gevallen worden de leerlingen toegewezen door de overheid en heeft de school daar verder geen zeggenschap in. Zo heeft iedere andere upper secondary school weer andere specialiteiten.

Examinering:
Een schooljaar bestaat uit 5 perioden van 8 weken. Per periode volgen leerlingen 5 courses. Iedere periode wordt afgesloten met een examen, 1 examen per dag. Daarnaast wordt de ontwikkeling van leerlingen geëvalueerd door de individuele docent en besproken met de student. Er wordt veel warde gehecht aan deze reflectiemomenten. Op basis hiervan krijgen de leerlingen inzicht in waar ze staan en welke leerdoelen nog behaald moeten worden. Deze reflectie op de eigen ontwikkeling wordt ondersteund door een ‘ soort’ portfolio. Na de schoolperiode wordt er een afsluitend nationaal examen afgenomen naast een portfolio en een eindevaluatie van de school. Het examen is niet verplicht, maar kan je wel helpen bij de toelating tot de universiteit. Ouders lijken dit bijna belangrijker te vinden dan de school en de studenten zelf.  Een student kan er ook voor kiezen het examen niet te doen. Wil je aangenomen kunnen worden op de universiteit dan moet er eerst een entreetoets worden gemaakt waarvan de uitslag bepalend is om toegelaten te kunnen worden.

Kwaliteit:
De principal is niet zo gecharmeerd van een (nationale) ranking van scholen, dit creëert ongelijkheid wat hem betreft. Om te kunnen meten hoe je als school opereert is de voice van de customer genoeg, ouders en studenten geven voldoende feedback! Nationale standpunt hierbij is: alle scholen zijn goed. Iedere school draagt hiervoor zijn eigen verantwoordelijk.

Facilitaire ondersteuning van schoonmaken tot gratis eten en sportfaciliteiten wordt betaald door de gemeente. Het rijk betaalt 3800,- per lln per jaar daar worden de salarissen van betaald, en de invulling van het onderwijs gedaan.

De filosofie van het Finse onderwijs is dat jonge mensen worden opgeleid tot productieve en zelfbewuste burgers.

Deskundigheidsbevordering:
Er is een nationale onderwijsorganisatie die periodiek kennis bijeenkomsten organiseert voor docenten. De onderwerpen op de agenda betreffen veelal sociale issues en gaan over b.v. onderwijsvernieuwing. De directeur vindt het belangrijk dat docenten hier naar toe gaan en stimuleert dit zoveel mogelijk.

Er zijn tevens drie dagen gereserveerd voor deskundigheidsbevordering. Naast bij- en omscholing op nationaal niveau wordt er ook samengewerkt met andere scholen in relatie tot pedagogische onderwerpen. Het Doel van deze uitwisseling is het verbeteren van de eigen deskundigheid m.b.t. Het eigen vak.

Curriculum:
Ook hier wordt verwezen naar het nieuwe curriculum, een v.d. belangrijke vragen die hierbij worden gesteld is de implementatie van het ICT onderwijs. De vraag die hierbij naar voren komt is het gebruik ICT binnen het onderwijs. Hoe zet je dit in, hoe haal je er het juiste rendement uit, waar houdt het op?

Daarnaast wordt het fenomeen evaluatie tegen het licht gehouden, welke methoden wil je gebruiken om te evalueren. Dit wordt op veel verschillende manieren gedaan maar wat wil je er nu uithalen en met welke evaluatiemethoden doe je dat nu?

Docenten werken in vakgroepen en ontwikkelen de lessen gezamenlijk.

Inmiddels is het 10 uur, en is de principal ‘moe gevraagd’. Wij raken steeds meer in een flow en zijn nog lang niet uitgevraagd :-)

Hierbij een plaatje van de openbare bibliotheek. Mensen kunnen ook gebruik maken van het schoolrestaurant en daarnaast is er een theater en een sporthal die zowel door de studenten als de gemeente wordt gebruikt.

Gesprek met de docent Fins, remedial teacher, die studenten helpt bij het leren van Fins. Er zitten drie studenten bij de groep die uit resp. Estland, Letland en China komen. Helaas waren de studenten niet zo spraakzaam. Enige tijd later kwam er nog een Finse leerlinge bij die enthousiast vertelde over haar school en heel tevreden was.

De school heeft een prachtig theater. Zoals ik al schreef is theater, dance een specialiteit van de school. Er staan dan ook dance classes geprogrammeerd in het curriculum.

Er zitten ca. 30 studenten in een dance class. Naast reguliere dansklassen, worden er b.v. ook lessen in mindfullness geven. Er zijn vijf verschillende dance classes waarin leerlingen allerlei verschillende dansen leren. Theaterleer, choreografie zijn ook mogelijk.

Alle scholen hebben verplicht stralingsvrije schuilkelders voor als de Russen komen! Echt waar! En Finland heeft ook een dienstplicht van een 1 jaar. Alleen de mannen worden opgeroepen.

Gesprekken met docenten:

Als laatste hebben we nog een persoonlijk gesprek met een docent, Fins en biologie. Zij heeft een master gevolgd in Fins en biologie met een didactische aantekening. Op de vraag wat ze zou willen veranderen in het huidige onderwijs geeft ze het volgende antwoord; ze zou graag minder frontaal les willen geven het onderwijs is nu nog erg aanbod gericht. Het is nu wel wat aan het veranderen omdat het nieuwe curriculum daar meer ruimte voor biedt. Ook zou ze nog meer willen differentiëren dan nu het geval is.

De docent legt uit hoe de ontwikkeling van de student wordt gevolgd. (De beoordeling is gekoppeld aan de individuele docent.) Er is wel sprake van structuur, iedere leerling moet eerst een aantal basisvaardigheden beheersen voordat een volgende stap kan worden gemaakt. Daarna volgt de verdieping en worden de persoonlijke leerdoelen vastgesteld m.b.v. de docent. Nu met de komst van het nieuwe curriculum wordt er meer nadruk gelegd op de persoonlijke ontwikkeling van een leerling, d.w.z. dat er naast het beheersen van vaardigheden ook gekeken wordt naar andere aspecten van de ontwikkeling van de student, wat dit precies is werd me niet helemaal duidelijk.

Als uitsmijter wordt de onderstaande wijsheid nog met ons gedeeld:

Altruïstisch versus eenzaamheid is de grote tegenstelling in de Finse samenleving. In zijn optiek gaat dit om de verbinding die de Finnen niet makkelijk maken. Zonder de verbinding met anderen word je niet gezien en gehoord, en dus niet opgemerkt zodat je alsnog alleen bent.

Na de middag zijn we richting de haven vertrokken om vervolgens met de boot te arriveren op het eiland Suomenlina Sveaborg. Dit is een vesting die op zes eilanden voor de haven van Helsinki is gebouwd. Suomenlinna staat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst en is populair zowel bij toeristen als bij de lokale bevolking. Er wonen ongeveer 900 mensen op de verschillende eilanden, waarvan er 350 het hele jaar door op de eilanden werken. Ik kan nog veel meer over de interessante verhalen van de gids vertellen, maar jullie waren er allemaal bij en hebben zelf de historie gehoord :) De foto’s spreken voor zich.

Vanavond gaan we met zijn allen uit eten bij Lappi, we laten ons graag verassen!

Vrijdag 25 september 2015 – dagverslag door Theo van der Maazen en Ernaline Folkerts.

Finland heeft ons aangesproken en wij hebben gehoord en geluisterd. Vandaag troffen we elkaar in een reflectieve sessie begeleid door Gert en Bob. Na een korte verbinding met theorieën van Fullan, Hargreaves en Hattie heeft elke school zich gebogen over de opbrengst van deze week.

Vol inspiratie hebben we heldere, soms nieuwe,  inzichten gedeeld. Gezocht naar toepassingen in eigen school. Hoe kan het denken in mogelijkheden ten dienste staan van het leerproces van studenten. Een leerproces waarin de studenten zelf zoveel mogelijk regie over hun leren voeren.

Eigen verantwoordelijkheid. Samen leren. Stellen van heldere doelen. Trots zijn. Afrekencultuur versus ontwikkelingsgericht vertrouwen. De wereld de school in halen.

Meerdere malen is aangegeven dat een rooster of organisatie als beperkend wordt ervaren. Verantwoordelijkheid laag in de organisatie leggen. We willen naar een school waarin we het leren faciliteren. Leren is het doel, faciliteren is het middel. Groei en ontwikkeling richting. We ronden af met een “Tip en Top voor Gert en Bob.

Na de afsluiting is ieder nog een laatste rondje Helsinki gaan doen. Voldaan en met vertrouwen aanvaarden we de reis terug naar Nederland.