Na een goeie vlucht van tien uur kwamen we gisteravond om 17.00 uur lokale tijd aan in Paramaribo! Dit is wel even wat anders dan Schiphol. Wat een heerlijke warmte en wat een mooie omgeving. Midden in een groene, jungle achtige omgeving landden we als enige vliegtuig op dit kleinschalige vliegveld.

Zoals we in Nederland gewend zijn dat we ´snel´ door de douane gaan, gaat het hier echt op z´n Surinaams..even wachten dus! Tijdens onze busrit konden we alvast een eerste indruk opdoen van het Surinaamse leven, wat een belevenis! Het voelt even alsof we naar een film aan het kijken zijn, de mensen, de huizen, alles is anders.

Om 20.00 uur kwamen we aan bij ons hotel in Paramaribo waar de mensen ons op het balkon al stonden op te wachten. Wat een warm welkom! Snel de koffers wegbrengen en toen met z´n allen naar ´t Vat voor een borrel met lekkere Hollandse snacks.

Daarna zijn we met z´n vieren nog iets gaan drinken om onze indrukken te laten bezinken en om te proosten op een bijzondere week die voor ons ligt.

Vandaag gaan we de stad ´Paramaribo´ ontdekken en maken we kennis met de Surinaamse cultuur. Door middel van een stadstour en speurtocht zullen we zien wat deze bijzondere stad te bieden heeft. We zijn erg benieuwd!

We zijn vandaag naar Fort Zeelandia geweest. We werden daar rondgeleid door een man die ons enthousiast vertelde over de geschiedenis en het ontstaan van Fort Zeelandia.

Onder andere werd ons verteld dat het Fort oorspronkelijk uit 5 bastions bestaat, waarvan er nog 3 te zien zijn. Bastion Middelburg, bastion Veere en bastion Zierikzee. De schepen kwamen via de Surinamerivier aan bij het fort voor de handel en ook deed net dienst als uitkijkpunt. Bij bastion Veere zijn de kogelgaten nog te zien, als gevolg van de decembermoorden in 1982.

Na deze indrukwekkende rondleiding stond er buiten een nog enthousiastere vrouw klaar om ons een stadstour/speurtocht te geven. Hierbij kwamen we langs interessante gebouwen en monumenten. Tijdens onze wandeling konden wij ons een levendige voorstelling maken hoe Paramaribo er uit heeft gezien toen het nog een kolonie van Nederland was. Oude huizen van plantagehouders (die enorm zijn), kerken, scholen en gebouwen waar de slaven absoluut niet in mochten komen.

De invloed van de slavernij is nu nog steeds zichtbaar. Zo hebben we veel Tamarindebomen gezien. De vruchten van deze boom zouden de slaven van ’s ochtends 6 uur tot middennacht kunnen laten werken. Tot op de dag van vandaag zijn er nog steeds veel Surinamers die de vruchten niet oppakken. Het herinnert hen aan deze periode.

Het was een leerzame dag met veel indrukken.

Vandaag ging het echte werk beginnen, vroeg op en om 7.15 uur in de bus.  Om 8.00u kwamen we aan bij de Jule Fernandes School, een school voor speciaal onderwijs, waar we zeer hartelijk werden ontvangen. Zoals iedere ochtend startte de dag met het hijsen van de vlag, terwijl het Surinaamse volkslied werd gezongen door de kinderen. We verzamelden ons daarna met alle kinderen en leerkrachten in de mediatheek. Na een voorstelronde werd er nog een leuk gedicht voorgedragen over het project waar we met z’n allen aan mee gaan doen.

Hierna kregen we de gelegenheid om bij alle groepen een kijkje te nemen, vragen te stellen en om met de leerlingen in gesprek te gaan. Bij het binnen lopen van het eerste lokaal waar de verschillen met Nederland meteen heel duidelijk aanwezig. Alles was werkelijk anders. De vloeren zijn van beton, er zijn geen ramen en het meubilair zou bij ons al tijden afgeschreven zijn. Leermiddelen waren er bijna niet en als ze er waren, waren ze zeer gedateerd. We denken dat onze afgeschreven methodes hier zeer welkom zouden zijn. Na een door de kinderen gemaakte lunch hebben we afscheid genomen van de Jule Fernandes School en stapten we in de bus voor school 2.

De tweede school was een openbare school, de Julius Lobato. Wat opviel was dat deze school veel groter was. Met ongeveer 400 kinderen hadden ze van elk niveau 2 groepen. We kregen een rondleiding en gingen van de onderbouw naar de bovenbouw. Bij de kleuters hadden de klaslokalen overeenkomsten met Nederland. Zo was er een poppenhoek, leeshoek, rekenhoek en een bouwhoek. Alle materialen waren alleen erg oud. Wel hadden ze meer middelen en materialen dan de andere school van die ochtend. Wat ons is opgevallen is dat de rol van de leerkracht op die school erg anders was dan wij gewend zijn. Waar wij vooral actief door de hele klas bewegen en interactie zoeken, is hun rol van de leerkracht statischer. We eindigden de rondleiding in de mediatheek, die sinds november geopend is. Vol trots lieten ze de methodes en boeken zien en ook de 2 computers waar 400 leerlingen op moeten werken.

Na een verfrissend drankje stapten we weer in de bus. Nu is het tijd om al die indrukken te verwerken!!

Ook deze school start gezamenlijk met het hijsen van de vlag en het zingen van het volkslied. Iedereen staat in rijen achterelkaar per klas. We worden vriendelijk welkom geheten. Wat mooi om te zien hoe ze hier starten met de dag. Ze sluiten af met hun eigen schoollied. Dit doen zij door middel van elkaars handen vast te houden. Uiteraard hebben wij daar aan meegedaan. Fantastisch om te dit met elkaar mee te maken.

Het valt gelijk op dat de leerkrachten bedrijfskleding aan hebben. Ze zien er keurig in het blauw uit. Er zitten  hier 200 kinderen op deze school. Deze school heeft hun eigen muziek docente. Deze vrouw was heel vriendelijk en enthousiast. De meeste methodes zijn erg gedateerd. In een groep 4 hebben de kinderen de nieuwste versie van wereld in getallen wat dan weer scheef staat tegenover de rest van de leermiddelen. De meubels zien er goed uit.

De school is bezig met het bouwen van nieuwe lokalen. De schoolleider vertelde dat ze gesponsord worden door een ouder om deze aanbouw mogelijk te maken. Deze school is dan ook de eerste school waarbij gebruik wordt gemaakt van stalenconstructie. Wat mooi om te zien dat dit mogelijk wordt gemaakt. Het kan alleen nog niet worden afgemaakt. Voor nu is het geld even op. De scholen in Paramaribo krijgen 100 schriften per schooljaar en de leerkrachten hun salaris. Verder krijgen ze niets van de overheid. Ouders zijn daarom erg belangrijk voor de scholen. Er worden dingen verkocht waarbij de opbrengst gaat naar aanschaffen van schoolmateriaal. Wat ongelofelijk dat de overheid hier weinig geld- materiaal voor vrij maakt. Wij kunnen zeuren in Nederland over geld, maar hier in Suriname is het toch wel even anders. De school heeft aan de overkant 3 kleuterklassen. Het ziet er goed verzorgd uit. De kleuters gaan als ze 6 zijn naar de eerste klas, groep 3 voor ons, en daar kijken ze of een kind mee kan komen. Lukt dat niet krijgen ze een aangepast programma of verwijzing naar het speciaal onderwijs. Deskundige bekijken waar het kind geplaatst gaat worden. Net als in Nederland is dit ook een moeizaam proces. Op de school hebben zij ook een zorgdocente. Dit is lang niet op alle scholen terug te vinden.

De Kennedy stichting/school voor doven en slechthorende. Dit is de enige school in Suriname voor doven en slechthorende. Er zitten hier 68 leerlingen op deze school. Doven en slechthorende zitten in 1 groep doorelkaar. Ze werken hier op verschillende niveaus. Een deel van de kinderen blijven hier op het internaat slapen en een deel gaat naar huis. De kinderen zijn blij om ons te zien. In het binnenland zijn nog meer kinderen die doof of slechthorende zijn, maar ze weten niet hoeveel. Ze kunnen deze groep kinderen nog niet bereiken, maar daar zijn ze wel mee bezig. Het gebouw is erg groot. Sommige delen van het gebouw worden verhuurd aan andere instanties.

De school krijgt wel wat geld van de overheid, maar veel te weinig. De kinderen hier hebben weinig toekomst. De arbeidsmarkt na de Kennedy school is heel erg beperkt. Geen werk betekent thuis zitten. Ze hebben mooie werkplekken. Een ‘mooie’ keuken en een ‘mooie’ werkplaats. De werkplaats ziet er best goed uit. Er staan verschillende machines. De kinderen die daar waren zijn erg blij. Mooi om de kinderen te zien communiceren op een manier wat wij niet gewend zijn. Het viel ons op dat het er heel stil was. Voor ons was het ook lastig om even een `praatje` te maken met de kinderen zoals we dat op de andere scholen wel konden doen. We hadden snel een paar gebaren geleerd om de kinderen gedag te zeggen. Op de Kennedy school maken ze zelf ook de gehoorapparaten. Een vrouw die dit maakte was zelf ook slechthorend. Ze gin heel secuur te werk. Wat een aardige mensen en ontzettend gastvrij. We kregen als afsluiting een heerlijk hapje en sapje die de kinderen zelf hadden gemaakt. Mooi om te zien dat ze hier een school hebben voor deze groep kinderen. Fijn dat ze naar school kunnen.

De dag startte vroeg, om 7.15 uur zaten we in de bus om weer twee scholen te bezoeken. We zouden op visite gaan bij de Louis Braille school, een school voor blinden en slechtzienden en op de George Asinschool, een school voor voortgezet onderwijs.

Op de Louis Braille school werd de dag weer gestart met het hijsen van de vlag en het zingen van het volkslied. Alleen deze keer had Renée de eer om de vlag te mogen dragen. Samen met twee Nederlandse leerkrachten mocht zij de vlag hijsen. Ondertussen deden wij ons best om het Surinaamse volkslied mee te zingen. Een leerkracht leidde ons rond. Met trots vertelde ze dat ze sinds kort brailletrainingen gaven, zowel voor ziende als blinde mensen. Daarna kwamen we in de klassen terecht. De school bestaat uit 14 kinderen en twee lokalen.

In 1 groep werd onderwijs gegeven aan zowel de kleuters, als klas 1 en klas 2. Opmerkelijk was dat de kinderen erg veel contact zochten, ook lichamelijk. In de andere groep waren een aantal kinderen bezig met het woordpakket over te schrijven. De kinderen lazen de woordjes in brailleschrift en typten het daarna met een ’typemachine’ op een blad. Uit de typemachine kwam ook brailleschrift. De leerkracht bracht ons naar boven en vertelde dat er vroeger ook een internaat bij de school hoorde. Helaas moest dit gesloten worden, uiteraard weer geldgebrek.

Er zitten maar 14 kinderen op de school, maar de school heeft ook nog 40 kinderen in de ambulante begeleiding. Dit houdt in dat ze ontzettend veel werk doen voor kinderen op het regulier onderwijs. 1 begeleider vertelde op welke manieren ze de blinde kinderen ondersteunen. Zo typen zij hele pagina’s van leerboeken over, zodat deze omgezet kunnen worden in brailleschrift. De repetities worden omgezet en de antwoorden van de leerlingen worden weer gedebrailleerd. De begeleiders deden echt hun uiterste best om de leerlingen zoveel mogelijk te helpen. Helaas was het bezoek aan de Louis Braille school een bliksembezoek, we gingen snel weer te voet verder naar de volgende school.

De George Asinschool voor Mulo had een hele ochtend met culturele activiteiten voorbereid. Na het hijsen van de vlag werden we uitgenodigd om voor het podium te gaan zitten. Hier volgende een prachtige show, met als thema: Eenheid en verscheidenheid. Alle culturen die in Suriname te vinden zijn kwamen aan bod middels dans, modeshows, zang en spellen.Er werd gestart bij de inheemse bevolking met een modeshow. Alle traditionele kleding werd getoond met gezellige muziek op de achtergrond. Daarna kwamen er twee Nederlandse leerlingen uit Overijssel op het podium. Deze leerlingen slapen al de hele week bij gastgezinnen en volgen het onderwijs op deze school. De meiden vertelden hun bevindingen van het land en voerden daarna uiteraard de klompendans op! De show ging verder met de Marons, de Afrikanen die naar Suriname zijn gebracht om te werken als slaaf op de plantages. Er werd gezongen en gedanst en ook werden er typisch Maronse spelletjes gespeeld. Daarna werd er nog van alles laten zien over de stadsnegers, de Chinezen, Hindoestanen en Javanen. De hele show was één groot feest, ook alle kijkende leerlingen van de school reageerden vol enthousiasme, geklap, gefluit en gegil als er een optreden bezig was.

Als afsluiting mochten we over de binnenplaats lopen waar overal standjes waren met de traditionele gerechten van alle bevolkingsgroepen. We waren trouwens niet enige vandaag die rondliepen met camera’s. Het project is zo groot aan het worden dat het Surinaamse Jeugdjournaal een kijkje kwam nemen bij dit cultuurfeest. We hebben zeer genoten vandaag, wat kunnen deze mensen prachtig bewegen en wat zien ze er geweldig uit. Vrolijke kleuren en gezellige muziek. Topdag!

Vandaag start de dag anders dan de rest van de week. Om kwart over zeven werden we opgehaald met de bus voor een training/kennismaking ochtend over de learning circles in het Lallah Rookh centrum, samen met de Surinaamse leerkrachten. Het ict element was direct volop aanwezig; iedereen zat meteen met een laptop gereed. Het doel voor vandaag: makandra! Dit betekent: we doen het samen; we leren van elkaar.

Tijd om kennis te maken. Door iemand op te zoeken die we nog niet kenden, kregen we vijf minuten de tijd om elkaar beter te leren kennen en op zoek te gaan naar het verbindende woord. Daarna hebben we elkaar heel toepasselijk in een grote cirkel voorgesteld aan de groep. Het doel van de learning circles dit jaar: kinderen bewust maken van de kinderrechten in de verschillende landen. Lot Roos staat hierbij centraal.Lot is een fictief meisje van 13 jaar. Haar vader komt uit Curaçao, haar moeder uit Nederland. Lot wil de kinderrechten laten zien door de ogen van een kind. Door de verhalen van Lot te delen via social media, willen we de kinderen en volwassenen laten horen, zien en voelen waarom de kinderrechten zo belangrijk zijn.

Aan de slag! Samen met onze Surinaamse collega’s zijn we aan het werk gegaan met de wiki; een website waar alle leerkrachten en ook straks de kinderen op kunnen werken. We hebben de planning bekeken en enkele praktische zaken geregeld. Leuk om alvast ‘live’ met elkaar te kunnen werken en kennis te maken!

Na een korte stop bij het hotel gingen we door met het culturele programma. Een boot bracht ons naar de overkant van de Surinamerivier, waar we een rondleiding kregen bij Fort Nieuw Amsterdam. Ook dit fort diende vroeger als bescherming van de plantages. Het fort is gebouwd in de vorm van een ster, waarbij elke punt vernoemd is naar een aantal provincies in Nederland. Er werd weer veel over de geschiedenis verteld, waarbij het ons gelijk opviel dat ook bij dit fort de slavernij weer groots aanwezig was.

Tot slot was het tijd om even af te koelen op de boot, waarbij ons een aangename verrassing te wachten stond; dolfijnen spotten. Na tien minuten staren over het water werden we beloond met verschillende dolfijnen die hun snuit nieuwsgierig lieten zien. Wat een geweldige ervaring en een mooie afsluiter van de dag!

De tijd gaat snel als je het naar je zin hebt. Vandaag was alweer ons laatste schoolbezoek en deze keer waren wij te gast van de mytylschool Suriname.

Op het moment dat we aankwamen, was de vlaggenparade in volle gang. Daarna kwam er een busje aan die de laatste kinderen naar schol bracht. Dit busje had plaats voor 4 rolstoelleerlingen en liet meteen zien dat de veiligheidsnormen in Suriname anders zijn dan in Nederland. De rolstoelen werden in de bus gereden en met wat simpele spanbanden vastgezet. Later werd ons verteld dat dit busje het enige busje was voor de rolstoelleerlingen. Als het busje vol zat, konden ouders nog eigen vervoer naar de school regelen. Dit moest dan zelf betaald worden, wat voor vele ouders niet op te brengen was. Dan bleven de kinderen thuis zitten, afgesloten van de maatschappij.

We werden rondgeleid door de school, we kwamen in alle klassen. We vonden dat de lokalen licht en ruim waren in vergelijking met de andere Surinaamse scholen die wij hebben bezocht. De leerlingen waren terughoudend en het was lastig om contact te krijgen. Op het moment dat mevrouw Meriam binnenstapte, lichtten de ogen van de kinderen op. De liefde komt duidelijk van twee kanten. Er werden heel wat knuffels en liefdesbrieven uitgedeeld.

Tijdens de rondleiding kwamen we ook langs de keuken die er prachtig uitzag. Er waren werkbladen op verschillende hoogtes, vriezers, fornuizen, koelkasten, magnetrons etc. De school is aan deze mooie keuken gekomen doordat iemand voor de school mee heeft gedaan aan een ontwerpwedstrijd. Zo hebben ze geld gewonnen voor de bouw van de keuken, inclusief inventaris.

Het werd tijd om te gaan en op geheel eigen wijze nam mevrouw Meriam afscheid van iedereen, namelijk met een dikke brasa!!

Onze laatste middag zouden we doorbrengen in totale ontspanning. De Anton Resida school had als dank een middag bi de Cola Kreek georganiseerd. Dit is een recreatiegebied waar het water exact dezelfde kleur als cola heeft. Wanneer je in het water ligt, waan je jezelf in een colabadje! Zonnen, zwemmen, boekje lezen, spelen in het water, puzzelen…..kortom relaxen! De school zorgde voor heerlijke hapjes en maaltijden waar we van genoten hebben! Een fijne middag om deze reis mee af te sluiten!

Het zit er op. De koffers zijn ingepakt, de lange broek kan weer aan en we stappen zo op het vliegtuig.

Wow….dit was wel een hele indrukwekkende reis. We zijn erg dankbaar dat we dit mochten mee maken.

We kunnen wel concluderen dat de verschillen met Nederland erg groot zijn. Maar minder middelen hoeft niet te betekenen dat het onderwijs minder is.

We hebben heel veel bevlogen en betrokken leerkrachten gezien. En dit enthousiasme zie je ook weer terug in de kinderen.

Wat opvalt is dat de kinderen in Suriname en Nederland weinig van elkaar verschillen. Kinderen zijn kinderen en dat blijft geweldig.

We hebben ontzettend veel indrukken te verwerken. We zitten vol verhalen, maar weten niet waar we moeten beginnen.

Bezinken en bezinnen!!